වේදනා ඥාන සංස්කාරයන් අනුව කාමාවචර කුශලය සේ ම සහේතුක කාමාවචර විපාක සිත් ද අටක් වේ.
- සෝමනස්ස සහගත ඥාන සම්ප්‍ර‍යුක්ත අසංස්කාරික සිත ය.
- සෝමනස්ස සහගත ඥාන සම්ප්‍ර‍යුක්ත සසංස්කාරික සිත ය.
- සෝමනස්ස සහගත ඥාන විප්‍ර‍යුක්ත අසංස්කාරික සිත ය.
- සෝමනස්ස සහගත ඥාන විප්‍ර‍යුක්ත සසංස්කාරික සිත ය.
- උපේක්ෂා සහගත ඥාන සම්ප්‍ර‍යුක්ත අසංස්කාරික සිත ය.
- උපේක්ෂා සහගත ඥාන සම්ප්‍ර‍යුක්ත සසංස්කාරික සිත ය.
- උපේක්ෂා සහගත ඥාන විප්‍ර‍යුක්ත අසංස්කාරික සිත ය.
- උපේක්ෂා සහගත ඥාන විප්‍ර‍යුක්ත සසංස්කාරික සිත ය.
සහේතුක කාමාවචර විපාක සිත් අටෙකි.
කාමාවචරයා කුශලයා ගේ විපාක වශයෙන් ඇති වන සිත් මේ අට පමණක් නො වේ. ඉහත අහේතුක සිත්වල දී කියැවුණු කුශල විපාක සිත් අට ද, මේ කාමාවචර කුශලයා ගේ ම විපාකයෝ ය. කාමාවචර කුශලයා ගේ විපාක, අහේතුක සහේතුක වශයෙන් දෙවර්ගයෙකි. මේ සිත් අට සහේතුක කාමාවචර විපාක සිත් ය. අහේතුක සිත්වල දැක්වුණු කුශල විපාක සිත් අට අහේතුක කුශල විපාකයෝ ය.
කාමාවචර කුශලය කළ තැනැත්තා මළ පසු ජීවත් ව උන් කාලයේ දී පැවැති ඔහුගේ සිත් පරම්පරාවටම අයත් ව යම්කිසි භවයක මේ සහේතුක කාමාවචර විපාක සිත් කාමාවචර කුශලයා ගේ විපාක වශයෙන් උපදී. කුශලය ඉතා දුබල එකක් වී නම් කුශල විපාක උපේක්ෂා සහගත සන්තීරණ සිත දුබල කුශලයා ගේ විපාක වශයෙන් අලුත් භවයෙහි පළමුවෙන් පහළ වේ. මරණින් මතු යම්කිසි තැනක ඒ පළමුවන සිත පහළ වීම ම සත්ත්වයා ඒ භවයට පැමිණීම ය. උපන් පසු ඔහුට හොඳ රූප දැකීම්, හොඳ හොඳ ශබ්ද ඇසීම් ආදි වශයෙන් කාමාවචර කුශලයේ විපාක වශයෙන් චක්ඛු විඤ්ඤාණාදි අහේතුක කුශල විපාක සිත් ඇති වේ.
සහේතුක කාමාවචර ක්‍රියා සිත් අට
සම්පූර්ණ තණ්හාව නැති කළා වූ, මතු කිසි කලෙක සසර නූපදින්නා වූ රහතුන්ට පින් පව් නැත. එහෙත් රහත්හු ද ලෝකයෙහි “පින්” යයි සම්මත වූ පිදිය යුත්තන් පිදීම්, දහම් දෙසීම්, දහම් ඇසීම් ආදි සත් ක්‍රියා කෙරෙති. ඒවා කිරීම් වශයෙන් රහතුන් කෙරෙහි ඇති වන සිත් කාමාවචර කුශල චිත්තයන්ට සමාන වතුදු කුශලයෙහි සේ මතු විපාක ඉපදවීමේ ශක්තියක් ඒවායේ නැත. එබැවින් ඒවා කුශල් නො වේ. රහතුන් ගේ සන්තානයෙහි ඇති වන ඒ සිත්වලට ඒ ඒ ක්‍රියා සිදුකිරීම් මාත්‍ර‍ය පමණක් ඇති බැවින් “ක්‍රියා සිත්” යයි කියනු ලැබේ. සහේතුක කාමාවචර ක්‍රියා සිත් ද කාමාවචර කුශල සේ ම අටෙකි.
- සෝමනස්ස සහගත ඥාන සම්ප්‍ර‍යුක්ත අසංස්කාරික සිතය
- සෝමනස්ස සහගත ඥාන සම්ප්‍ර‍යුක්ත සසංස්කාරික සිතය
- සෝමනස්ස සහගත ඥාන විප්‍ර‍යුක්ත අසංස්කාරික සිතය
- සෝමනස්ස සහගත ඥාන විප්‍ර‍යුක්ත සසංස්කාරික සිතය
- උපේක්ෂා සහගත ඥාන සම්ප්‍ර‍යුක්ත අසංස්කාරික සිතය
- උපේක්ෂා සහගත ඥාන සම්ප්‍ර‍යුක්ත සසංස්කාරික සිතය
- උපේක්ෂා සහගත ඥාන විප්‍ර‍යුක්ත අසංස්කාරික සිතය
- උපේක්ෂා සහගත ඥාන විප්‍ර‍යුක්ත සසංස්කාරික සිතය
යන මේ අට සහේතුක කාමාවචර ක්‍රියා සිත් ය.
කාමාවචර කුසල් සිත් අට ය, සහේතුක කාමාවචර විපාක සිත් අට ය, සහේතුක කාමාවචර ක්‍රියා සිත් අට යයි කාමාවචර සෝභන සිත් (24) සූවිස්සෙකි. එහි සෝමනස්ස සහගත සිත් දොළොසෙකි. උපේක්ෂා සහගත සිත් දොළොසෙකි. ඥාන සම්ප්‍ර‍යුක්ත සිත් දොළොසෙකි. ඥාන විප්‍ර‍යුක්ත සිත් දොළොසෙකි. අසඞ්ඛාරික සිත් දොළොසෙකි. සසංස්කාරික සිත් දොළොසෙකි.
අකුසල් සිත් දොළොසය, අහේතුක සිත් අටළොස ය, කාමාවචර සෝභන සිත් සූවිස්ස යයි කාමාවචර සිත් (54) සූපනසෙකි.
කාම සිත් සූපනසෙහි අකුසල් දොළොසෙකි. කුසල් අටෙකි. විපාක තෙවිස්සෙකි. ක්‍රියා එකොළොසෙකි.
- සෝමනස්ස සහගත සිත් - 18
- උපේක්ෂා සහගත සිත් - 32
- දෝමනස්ස සහගත සිත් - 2
- සුඛ සහගත් සිත් - 1
- දුක්ඛ සහගත සිත් - 1
- අසඞ්ඛාරික සිත් - 37
- සසඞ්ඛාරික සිත් - 17
මේ සිත් ගණන මතක තබා ගන්න. මතක තබා නොගත හොත් ඉදිරියට කරදර විය හැකි ය.
ප්‍ර‍ශ්න
- සහේතුක කාමාවචර විපාක අටවැදෑරුම් වන්නේ කෙසේ ද?
- කාමාවචර කුසලයෙන් ඇති කරන්නේ සහේතුක කාමාවචර විපාක අට පමණක් ද?
- කාමාවචර කුශලයෙන් ඇති කරන විපාක සම්පූර්ණයෙන් කොතෙක් ද?
- සහේතුක කාමාවචර ක්‍රියාවලත් කාමාවචර කුශලයේත් වෙනස කවරේ ද?
- කාමාවචර සිත් සිව් පනස වේදනා භේදයෙන් බෙදනු.