තවද ඒ මෛත්‍රෙය සර්වඥයන් වහන්සේ කවර සර්වඥකෙනකුන් වහන්සේ සමීපයෙන් විවරණ ලැබ කෙතෙක් කල් පාරමී ධර්මයන් පුරා ආ සේක්ද? අනාගතයෙහි උපදනා සේක්ද? යත්: ඒ මෛත්‍රෙය සම්‍යක්සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ වූකලි පූර්වභාගයෙහි ජාති-ජරා-ව්‍යාධි සංඛ්‍යාත අනෙකාදීනවයෙන් සමාකීර්ණ වූ අනවරාග්‍රසංසාරයෙහි ඇවිදිනාසේක් බුද්ධාදි කල්‍යාණමිත්‍රයන් සේවනය, භජනය, පයුරුපාසනය කෙරෙමින් අනෙක ජාති කොටිශතසහස්‍රයක් මුළුල්ලෙහි පතිරූපදෙසවාස-සත්පුරුෂසෙවන-සද්ධම්මශ්‍රවණ-යොනිසොමනසිකාර-ධම්මානුධම්ම ප්‍රතිපත්තිය යි කියනලද මේ චතුශ්චක්‍රසම්පත්තිය පුරා මේ කල්පයෙන් යට ෂොඩෂාසඞ්ඛ්‍යකප්ලක්‍ෂයකින් මත්තෙහි උතුම් වූ ජම්බුද්වීපයෙහි ප්‍රභාවන්ත නම් චක්‍රවර්තිරජව ඉපද දෙදහසක් ක්‍ෂුද්‍රද්වීය පිරිවරකොට ඇති සතරමහාද්වීපයෙහි සත්ත්‍වයන් පඤ්චශීලයෙහි පිහිටුවා ප්‍රජාපරිපාලනය කෙරෙමින් වසන්නාහ. එකල ලෝකයෙහි මුහුර්ත නම් සර්වඥකෙනකුන් වහන්සේ ඉපද ධම්සක්පවතුන් සූත්‍රදේශනාව කොට නොයෙක් කෙළලක්‍ෂගණන් ආර්යසමූහයා විසින් පරිවරණලදුව සත්ත්‍වවිනයනය කරණසේක.
එකල ප්‍රභාවන්ත නම් චක්‍රවර්තිරජ්ජුරුවෝ බුදුහු ලෝකයෙහි පහළවූසේක, යනු අසා සතිස්යොදනෙක පැතිර සිටියාවූ පර්ෂදින් පිරිවරනලදුව බුදුරජාණන්වහන්සේ කරා එළඹ සත්රුවනින් පූජාකොට වැඳ පර්ෂත් හා සමග එකත්පස්ව හුන්නාහු ධර්මය අසා ප්‍රසන්න වූ සිත් ඇතිව චක්‍රවර්තිසම්පත්තිය හැර මුහූති නම් සර්වඥයන් වහන්සේගේ ශාසනයෙහි මහණව රත්නස්ථවිරයන් වහන්සේය යි මෙනමින් ආකාශතලයෙහි පූර්ණ චන්ද්‍රමණ්ඩලය මෙන් ප්‍රසිද්ධව ශීල-සමාධි-ප්‍රඥා ගුණයෙන් යුක්තව පඤ්චාභිඥා-අෂ්ටසමාපත්ති-උපදවා සංසාරය හරණාකැමැතිසේකුත් සත්ත්‍වලෝකය බලා අක්මුල් දැකගත නොහැකි දිරාගිය අවුල්හූකැටියක් වැනිවූ, ගුළ නම් පක්‍ෂීන්ගේ අවුල්කදල්ලක් වැනිවූ, දිරාගිය අවුල් මුදුතණ බබුස්තණ කැටියක් වැනිවූ, දෙසැටදෘෂ්ටිගෙණ සසර නො ඉක්ම චුතියෙන් ප්‍රතිසන්‍ධියය ප්‍රතිසන්‍ධියෙන් චුතියය යන නැවත නැවත චුතිප්‍රතිසන්‍ධි වශයෙන් ප්‍රතිසන්‍ධිග්‍රහණය කොට ජාති-ජරා ආදිවූ අනෙකප්‍රකාර දුඃඛයෙන් මිදී සිඳී ත්‍රිවිධභවය-චතුර්විධයොනිය - පඤ්චගතිය - සප්ත විඥානස්ථිතිය- නවසත්ත්‍වාවාසය යන මෙහි ගොනලුවෙහි ලූ ගොන් මෙන් සිසාරා ඇවිදිනාවූ සත්ත්‍වසමූහයා දැක කරුණාවෙන් කම්පිතව සිත ඇතිව ඒ සංසාරදුඃඛයෙන් සත්ත්‍වයන් ගොඩනඟනු කැමැතිව සර්වඥතාඥානය ප්‍රාර්ථනාකොට දානශීලාදි පුණ්‍යසම්භාරයන් රැස්කෙරෙමින් මනුෂ්‍යාත්මභාවාදි අෂ්ටාඞ්ගයෙන් සමුපෙතව වීර්යාධිකප්‍රඥාවත් බෝධිසත්ත්‍ව විශේෂයෙන් දානාධ්‍යාශය ඇතිව දානයෙහි ඇලී ජීවිතයත් පරිත්‍යාගකොට දන්දීමෙහි බලවත්ව අවගත්තාවූ උත්සාහ ඇතිසේක. එකල ධර්මසභාමණ්ඩපයෙහි රැස්ව උන්නාවූ භික්‍ෂූන්වහන්සේට සිතිවිල්ලෙක් උපදනේ, මේදානාධ්‍යාශය ඇති මහණ අනාගතයෙහි දිව්‍යව උපදී දොහො, නොහොත් ශක්‍රව-මාරව-බ්‍රහ්මව-උපදී දොහො, නොහොත් බුදුවේ දොහොයි, යන මෙසේවූ සිතිවිල්ලෙක් උපන්නේයි. එසමයෙහි මුහුර්ත නම් සර්වඥයන් වහන්සේ මනාකොට සරහා පිළියෙල කරනලද ධම්සභාමණ්ඩපයෙහි මනාකොට පනවන ලද උතුම් බුද්ධාසනමස්තකයෙහි සහස්‍රරශ්මීන් සාහරකුක්‍ෂිය බබුළුවන්නා වූ තරුණසූර්යයා මෙන් සියලු ධම්සභාමණ්ඩපය රුවන්රසධාරාවෙන් පරිෂෙක කරන්නාක් මෙන් නීල-පීත-ලොහිතා’වදාත-මාඤ්ජිෂ්ඨ-ප්‍රභාස්වරය යි කියනලද ෂට්වර්ණ වූ ඝනබුද්ධරස්මිමාලාවෙන් බබුළුවමින් තාරකා සමූහයා විසින් පිරිවරනලද පූර්ණචන්ද්‍රමණ්ඩලය මෙන් භික්‍ෂුසමූහයා විසින් පිරිවරනලදුව වැඩහුන්සේක්, සුපිපිරත්පියුම් වනමධ්‍යයෙහි සඤ්චාරය කරන්නාවූ පස්වණක් පැහැයෙන් හෙබි භ්‍රමරයුගලයක් වැනිවූ පස් පෑ දිස්නා විසිතුරු ඇස්සඟළින් සියලු පර්ෂද බලා ඔවුන්ගේ අදහස් දැන සිවුදැගඳපිරූ රුවන්කරඬුවක් හරණාකලක් මෙන් පර්ෂත් සතුටුකරවමින් මුඛපද්මය විවෘතකොට අෂ්ටාඞ්ගයෙන් සමන්විත බ්‍රහ්මස්වර විහිදුවා මහණෙනි! රම් රත්න නම් මහණ බුදුබිජුවටෙක එතෙම මේඝපටලයෙන් සැඟවුනා වූ සූර්යමණ්ඩලය මෙන් ද, වලායෙන් වැසුනු පුන්සඳමඬල මෙන් ද, හලුවෙන් සැඟවී තුබූ ගිනි පුපුරක් මෙන් ද, පාංශුවෙන් සැඟවී තුබූ ජාතිරඞ්ගමාණික්‍යයක් මෙන් ද, භූමියෙන් සැඟවී තුබූ මහානිධානයක් මෙන් ද, භවයෙන් සැඟවුනේය. විකාශයට ආසන්න වූ උතුම් වූ පියුම්කැකුළක් මෙන් ද, යුගන්‍ධරපර්වතාසන්නවූ ළහිරුමඬලක් මෙන් ද, මහරළනැගීමට ආසන්නව සිටි මහාසාගරය මෙන් ද, සර්වඥතාඥානයට ආසන්නව මහානුභාවසම්පන්න වූ මේ වීරපුරුෂතෙමේ මාගේ ශාසනයට වැද සත්රුවන්මහනැවක් සමීපයෙහි සිටි රන්ගල්වතක් මෙන් ද, පූර්ණචන්ද්‍රමණ්ඩලසමීපයෙහි ඖෂධිතාරකාව මෙන්ද, මහාමේරුපර්වතරාජයා සමීපයෙහි පිහිටි යුගන්‍ධරපර්වතය මෙන් ද, ඡද්දන්ත නම් හස්තිරාජයා සමීපයෙහි සිටි ඇත්පැටවකු මෙන් ද, චක්‍රවර්තිරජක්හු සමීපයෙහි සිටි ප්‍රධාන පුත්‍රරත්නයක් මෙන් ද, මහාබ්‍රහ්මයා සමීපයෙහි සිටි බ්‍රහ්මකුමාරයක්හු මෙන් ද, මා සමීපයෙහි වසන්නේය. මෙතෙම එසේ මෙසේවූ සත්ත්‍වයෙක් නොවෙයි. සොඩෂාසඞ්ඛ්‍යකප්ලක්‍ෂයකින් මත්තෙහි මෛත්‍රෙය බුදුවන්නේය. එබුදුන්ට ඒ ආත්මභාවයෙහි කෙතුමතී නම් රාජධානියෙක් වාසස්ථාන වන්නේය. බ්‍රහ්මවතී නම් බැමිණිබිසවක් මවුවන්නීය. සඞ්ඛ නම් චක්‍රවර්ති රජ්ජුරුවන්ගේ සුබ්‍රහ්ම නම් පුරෝහිතබ්‍රාහ්මණයෙක් පියවන්නේය. අශොකය, බ්‍රහ්මදෙවය යන අග්‍රශ්‍රාවකයෝ දෙදෙනෙක් වන්නාහ. සීහනම් උපස්ථායක කෙනෙක් වන්නාහ. පදුමාය සුමනාය යන අග්‍රශ්‍රාවිකාවෝ දෙදෙනෙක් වන්නාහ. සුධන්ය සඞ්ඝනය යන උපාසකවරු දෙදෙනෙක් අග්‍රඋපස්ථායක වන්නාහ. යසවතීය සඞ්ඝය යන උපාසිකාවරු දෙදෙනෙක් අග්‍රඋපස්ථායිකා වන්නාහ. නාගවෘක්‍ෂයෙක් බෝධිවන්නේය. අටාසූරියන් උසබුද්ධශරීරය වන්නේය. බ්‍යාමප්‍රභාමණ්ඩලය පස්විසියොදනක් තැන පැතිර සිටිනේය. අසූදහසක් අවුරුදු ආයුෂයවන්නේය යි, මෙසේ විවරණදී වදාරා ස්තුතිකොට උනස්නෙන් නැගී ගඳකිළියට වන්සේක.
ඉක්බිත්තෙන් ඒ මහාපුරුෂයාණන් වහන්සේ තුටුපහටු සිත් ඇතිව දිව්‍යමනුෂ්‍යයන් විසින් පුදනලදුව බුද්ධකාරකධර්මයන් පරීක්‍ෂාකරනසේක් දශපාරමිතාවන් දැක, අනුලෝම ප්‍රතිලෝමාදි වශයෙන් සම්මර්ශනය කෙරෙමින් දසදහසක් සක්වළ කම්පිත කරවා මෙයින් අන්‍ය වූ බුද්ධකාරකධර්මයෙක් නම් නැත යි, නිප්ඨාවට පැමිණ දෘඪසමාදානය කොට එතැන්පටන් සියලු ලෝකවාසීසත්ත්‍වයන් අතුරෙන් එකි එකී සත්ත්‍වයක්හු නිසා කපක්මුළුල්ලෙහිත් නරකයෙහි පැසී දුකින් මුදමියි, මෙසේ පවත්නා කරුණාවශයෙන් එසේම සියලු සත්ත්‍වයන් චක්‍රවර්ති රාජ්‍යශ්‍රීහි පිහිටුවමියි, මෙසේ පවත්නා අනුද්දයාවශයෙන් ද, සියලු සත්ත්‍වයන් වර්තදුඃඛයෙන් මුදා අර්හත්ඵලයෙහි පිහිටුවමියි, මෙසේ පවත්නා අනුකම්පා වශයෙන් ත්‍රිවිධසමාදානය සමාදන්ව ප්‍රමාණාතික්‍රාන්තවූ ජාතිකොටිශතසහස්‍රයක් මුළුල්ලෙහි පාරමීධර්මයන් පුරමින් ආ සේක.