නමෝ තස්ස භගවතෝ අරහතෝ සම්මා සම්බුද්ධස්ස
චතු සච්චං පකාසෙත්වා චතුමග්ගඵලෙ සුභෙ,
පතිට්ඨපෙත්වා සංසාරා යො තාරෙසි බහුජ්ජනෙ.
-
තං ලෝකනාථං සුගතං ධම්මඤ්ච තෙන දෙසිතං
සංඝඤ්ච ඔරසං තස්ස අභිවන්දාමි සාදරං
සකලඥෙය පාරගත වූ මහා කාරුණික වූ අප භාග්‍යවත් අර්හත් සම්‍යක් සම්බුද්ධයන් වහන්සේ චතුර සංඛ්‍ය කල්ප ලක්ෂයක් වූ ඉතා දීර්ඝ කාලයක් මුළුල්ලෙහි ඉතා දුකසේ දානාදි සමතිස් පෙරුම් දහම් පුරා, පරම ගම්භීර චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍ය ධර්මය ප්‍ර‍තිවේධ කොට පස් මරුන් පරයා සර්වඥත්වයට පැමිණ වදාළේ, චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍ය ධර්මය අවබෝධ නො කළ නිසා ම ඉතා දීර්ඝ කාලයක පටන් නැවත නැවතත් ජාති ජරා ව්‍යාධි මරණ ශෝක පරිදේවාදි දුඃඛයන්ට හා නරක තිර්‍ය්‍යක් ප්‍රේත අසුරකාය යන සතර අපායෙහි වූ ඝෝර කටුක භයංකර දුඃඛයන්ටත් අසුවෙමින්, කිසි පිහිටක් නො මැතිව, සංසාරයෙහි ඔබ මොබ පාවෙමින් සිටින සත්ත්ව සමූහයාට ඉන් මිදී අමෘත මහා නිර්වාණ සංඛ්‍යාත උත්තම භූමියට පැමිණෙනු සඳහා චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍ය ධර්මය ප්‍ර‍කාශ කරනු පිණිස ය.
සම්බුද්ධත්වයට පැමිණියා වූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් සත් සති ගෙවා, බ්‍ර‍හ්මාරාධනාව පිළිගෙන බරණැස ඉසිපතනයට වැඩ වදාරා පස්වග මහණුන් සහිත වූ දස දහසක් සක්වළින් පැමිණ රැස් වූ දෙවි බඹුන්ට ප්‍ර‍ථමයෙන් ම දේශනා කළ ධර්මය ද චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍ය ධර්මය ය. “සසර සැරිසරන්නා වූ සත්ත්වයා හට දුකින් මිදී නිවනට පැමිණීමට තිබෙන නො වරදින එකම උපාය චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍යය තත්ත්වාකාරයෙන් අවබෝධ කර ගැනීමය.” යනු භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ඉගැන්වීම ය. චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍ය අවබෝධ නො කොට නිවනට පැමිණ දුකින් මිදිය හැකිය යි යමෙක් කියා නම් එය මිත්‍යාවක් බව :-
“සෙය්‍යථාපි භික්ඛවෙ, යො එවං වදෙය්‍ය, අහං ඛදිරපත්තානං වා සලලපත්තානං වා ආමලක පත්තානං වා පුටං කරිත්වා උදකං වා තාලපත්තං වා ආහරිස්සාමීතී නෙතං ඨානං විජ්ජති. ඒවමෙව ඛො භික්ඛවෙ, යො එවං වදෙය්‍ය, අහං ඛො දුක්ඛං අරියසච්චං යථාභූතං අනභිසමෙච්ච දුක්ඛසමුදයං අරියසච්චං යථාභූතං අනභිසමෙච්ච දුක්ඛනිරොධං අරියසච්චං යථාභූතං අනභිසමෙච්ච දුක්ඛනිරොධගාමිනී පටිපදං අරියසච්චං යථාභූතං අනභිසමෙච්ච දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සාමීති නෙතං ඨානං විජ්ජති”
යනුවෙන් තථාගතයන් වහන්සේ විසින් වදාරන ලදි.
“මහණෙනි, මම කිහිරි කොළවලින් හේ අසෝක කොළවලින් හෝ නෙල්ලි කොළවලින් හෝ ගොටුවක් කොට, දිය හෝ ගෙනෙන්නෙමිය තල්පතක් හෝ එහි ලා ගෙනෙන්නෙමි යයි යමෙක් කියන්නේ වී නමුත් එය සිදුකළ හැකිවීමට හේතුවක් නැතුවාක් මෙන් යමෙක් මම දුඃඛාර්‍ය්‍ය සත්‍යය තත් වූ පරිද්දෙන් අවබෝධ නො කොට, දුඃඛසමුදයාර්‍ය්‍ය සත්‍යය තත්වූ පරිද්දෙන් අවබෝධ නො කොට, දුඃඛනිරෝධාර්‍ය්‍ය සත්‍යය තත් වූ පරිද්දෙන් අවබෝධ නො කොට, දුඃඛනිරෝධගාමිනී ප්‍ර‍තිපදාර්‍ය්‍ය සත්‍යය තත් වූ පරිද්දෙන් අවබෝධ නො කොට, දුක් කෙළවර කරන්නෙමැයි කියන්නේ වී නමුත් එය සිදු වීමට හේතුවක් නැත්තේය” යනු එහි තේරුමයි.