ගංගාතීරිය තෙරුන් වහන්සේ

සැවත්නුවර “දත්ත” නම් වූ ගෘහපති පුත්‍රයෙක් සසර කලකිරී බුදු සස්නෙහි පැවිදිව, පාංසුකූල චීවරයන් හා සොහොන් වලට දිය ඉසින බඳුනක් බඳු මැටි පාත්‍රයක් ද ගෙන ගං ඉවුරක තල්පත් තුනකින් කළ කුඩා කුටියක විසුවේය. ගං ඉවුරෙහි වෙසන බැවින් ඒ තෙරුන් වහන්සේගේ නම “ගංගාතීරිය” නම් විය.

ඒ තෙරුන් වහන්සේ “රහත් නො කිසිවෙකු හා කථා නොකරමි”යි ඉටා ගෙන පළමුවන අවුරුද්ද ඒක වචනයකුදු කිසිවකු හා කථා නො කොට ම මගණ දම් පිරූහ. දෙවන අවුරුද්දේ දී ද ඒ තෙරුන් වහන්සේ පිඬු සිඟා වඩනා ගමෙහි එක් ස්ත්‍රියක් “තෙරුන් වහන්සේ ගොළුවෙක් ද ? නැත දැ’යි විමසනු පිණිස පාත්‍රයට කිරි වත් කරන්නට පටන් ගත්තාය. තෙරුන් වහන්සේ අතින් සංඥා කළ මුත් ඕ නවත්වා ම වත් කළා ය. එදා ඇයට “ඇත නැගණිය” යන වචනය උන්වහන්සේ කීහ. තුන් වන වසේ දී උන්වහන්සේ රහත්ව මේ ගාථා වදාළහ.

“තිණ්ණං මෙ තාලපත්තානං ගංගා තිරෙ කතා කුටී

ඡව සිත්තොව මෙ පත්තො පංසුකූලං ච චීවරං

ද්වින්නං අන්තරවස්සානං එකා වාචා මෙ භාසිතා

තතියෙ අන්තරවස්සම්හි තමොක්ඛන්ධො පදාළිතො”

“ගං ඉවුරෙහි මාගේ කුටිය තල්පත් තුනකින් කරන ලද්දක් ය. මාගේ පාත්‍රය සොහොන් ගිනි නිවීමට දිය ඉසින බඳුනක් බඳුය. චීවරය පංසුකූල චීවරයෙක. මා විසින් දෑවුරුද්දකට කථා කරන ලදුයේ එක්වචනයෙක, තුන්වන වසරෙහි මෝහස්කන්ධය බිඳින ලද්දේ ය” යනු එහි තේරුම ය.