එක්තරා ස්වර්ණකාර පුත්‍රයෙක් සැරියුත් මහ තෙරුන් වහන්සේ වෙත පැවිදි විය. තෙරුන් වහන්සේ තරුණයන්ට රාගය උත්සන්න භාවය සලකා ඔහුට අශුභකර්මස්ථානය දුන්හ. එහෙත් ඒ කමටහණ ඔහුට සුදුසු නො වී ය. කමටහණ ගෙන ආරණ්‍යයට පිවිස තෙමසක් වීර්‍ය්‍ය කළ නමුත් ඔහුට සිතෙහි එකඟ බවක් පමණකුදු ඇති නො වී ය. ඔහු නැවත තෙරුන් වහන්සේ වෙත පැමිණ ඒ බව දැන්වී ය. තෙරුන් වහන්සේ “මෙ පමණකින් පසුබට වන්නට යුතු නැත ය”යි වදාරා නැවත ද ඒ කමටහණ ම වඩාත් හොඳට පැහැදිලි කොට කියා දුන්හ. දෙවන වරද වනයට වැද වීර්‍ය්‍ය කළ මුත් කිසි අමුත්තක් සිදු නො වී ය. ඔහු නැවත ද තෙරුන් වහන්සේ වෙත පැමිණ ඒ බව කී ය. එකල්හි තෙරුන් වහන්සේ කරුණු සහිත ව උපමා සහිත ව ඒ කමටහණ තවත් හොඳින් විස්තර කර කියාදී ඔහු යැවූහ. තුන්වන වරද වනයට පිවිස වීර්‍ය්‍ය කළ මුත් ශිෂ්‍ය භික්ෂුවට අමුතු දියුණුවක් නො වී ය. ඔහු පැමිණ තමාට කමටහණින් වැඩ නො වූ බව තෙරුන් වහන්සේට දැන්වීය. එකල්හි තෙරුන් වහන්සේ ශිෂ්‍යයා බුදුරදුන් වෙත කැඳවා ගෙන ගොස් තථාගතයන් වහන්සේට කාරණය දැන්වූහ. එකල්හි තථාගතයන් වහන්සේ ඔහුගේ චරිතය බලා වදාරන සේක්, පිළිවෙලින් පන්සිය වාරයක් ම ඔහු ස්වර්ණාකාර කුලයෙහි ඉපිද රත්රන් වලින් ම කර්මාන්ත කළ බව දැක ඔහුගේ සිත මනාප වූ කර්මස්ථානයක මිස අශුභ කර්මස්ථානයක එකඟ කළ හැකි නොවන බව වදාරා “ශාරිපුත්‍රය, නුඹ කමටහන් දී සාර මසක් වෙහෙසට පත්කළ භික්ෂුව අද මම එක වරුවකින් ම අර්හත්වයට පමුණුවන්නෙමි ය”යි වදාරා තෙරුන් වහන්සේ පිටත් කර රියසකක් පමණ නෙළුම් මලක් මවා පෙතිවලින් හා නටුවෙන් දිය බින්ඳු ගලන්නක් කොට භික්ෂුවට දී “මහණ මෙය, ගෙන ගොස් ආරාමයේ කෙළවරක වැලි ගොඩක් මත සිටුවා වාඩි වී එය බලා රතය, රතය කියා භාවනා කරන්නය”යි වදාළහ. ශෝභන වූ ඒ අරමුණෙහි තරුණ භික්ෂුවගේ සිත එකඟ විය. ඔහු ඒ ආරම්මණයෙන් රූපාවචර ධ්‍යාන සතර ම උපදවා ධ්‍යාන ක්‍රීඩාවෙන් වෙසෙන කල්හි තථාගතයන් වහන්සේ අධිෂ්ඨාන බලයෙන් ඒ පද්මය මලානික කළහ. භික්ෂුවට එය අනුව සංස්කාරයන්ගේ අනිත්‍යතාව වැටහිණ. ඒ බව දැන තථාගතයන් වහන්සේ ඒ භික්ෂුව ඉදිරියේ පෙනී සිට,
“උච්ඡින්ද සිනෙහමත්තනො
කුමුදං සාරදිකංව පාණිනො
සන්තිමග්ගමෙව බ්‍රෑහය
නිබ්බානං සුගතෙන දෙසිතං”
යන ගාථාව වදාළ සේක. දේශනාවසානයේ භික්ෂු තෙමේ සව් කෙලෙසුන් නසා අර්හත්ඵලයෙහි පිහිටියේ ය. බුද්ධශ්‍රාවකයන් අතුරෙන් ප්‍රඥාවෙන් අගතැන්පත් සැරියුත් හිමියන්ට සාරමසකිනිදු සමාධි මාත්‍රයක්වත් ලබාදිය නුහුණු ස්වර්ණකාර භික්ෂුවට එක් වරුවකින් අර්හත්ඵලය ලබා දීමට තථාගතයන් වහන්සේ සමත් වූහ. අනුන්ගේ අදහස් දත හැකි ආශයානුශයඥානය ඇත්තේ ලොවුතුරා බුදුවරුන්ට පමණෙකි. එ බැවින් බුදුවරු ම නො වරදින ලෙස අනුශාසනා කිරීමෙහි සමත් වන්නාහ. ඒ නුවණ නැති බැවින් සැරියුත් තෙරණුවෝ ස්වර්ණකාර භික්ෂුව අර්හත්වයට පැමිණවීමට නො සමත් වූහ.
(ධම්මපදට්ඨකථා)