මෙසේ රූපකාය ප්‍රමාණ සම්පත්-නෙත්‍ර සම්පත්-රස්මිසම්පත් දක්වා දැන් ඒ මෛත්‍රෙය සර්වඥයන් වහන්සේව කාමාවචර දේවතාදීන් විසින් කරන්නාවූ රන් රුවන් ඇගෑ ආදිවූ පූජාවිශේෂය දක්වන්නාවූ සර්වඥයන්වහන්සේ මෙසේ වදාළසේක.
“කාමාවචරිකා දෙවා නිම්මිනිස්සන්ති අග්ඝිකෙ,
නාගරාජා සුපණ්ණා ච තදා තෙලං කරිස්සරෙ.
-
අට්ඨ සොණ්ණමයා අග්ඝි අට්ඨ රූපිමයා පි ච,
අට්ඨ මණිමයා අග්ඝි අට්ඨ පවාළමයා පි ච.
-
අනෙක රතනවිචිත්තා ධජමාලා විභූසිතා,
ඔලම්බමානා කීළන්ති ධජානෙකසතා බහු.
-
මණිමුත්තදාමභූසිතා විතානා හෙමසණ්ඨිතා,
පරික්ඛිත්තා කිඞ්කිණිකජාලා වටංස කථනා යුතා.
-
නානාපුප්ඵා චිකිරිස්සන්ති සුරභිගන්‍ධ ගන්‍ධිතා,
විවිධා නානාචුණ්ණානි දිබ්බමානුසකානිච.
-
විචිත්ත නානා දුස්සානි පඤ්චවණ්ණක සොභනා,
අභිප්පසන්නා බුද්ධස්මිං කීළිස්සන්ති සමන්තතො.
-
හත්‍ථසහස්සමුබ්බෙද්ධා දස්සනෙය්‍යා මනොරමා,
රතනගඝිතොරණා තස්ස අසම්බාධා සුසණ්ඨිතා.
-
සොභමානා පදිස්සන්ති විසාලා සබ්බතො පභා,
තෙසං මජ්ඣගතො බුද්ධො භික්ඛු-ඞ්ඝපුරක්ඛතො.
-
බ්‍රහ්මාව පාරිසජ්ජානං ඉන්‍දොව විමානන්තරෙ,
ගච්ඡන්ති බුද්ධෙ ගච්ඡන්තෙ තිට්ඨමානම්හි ඨස්සරෙ.
-
නිසින්නෙ සයිතෙ චාපි සත්‍ථරි සහපාරිසෙ,
චතු ඉරියාපථෙ නිච්චං ධාරයිස්සන්ති සබ්බසො.
-
එතෙවඤ්ඤෙ ච පූජායො දිබ්බමානුසකානි ච,
විවිධානි පාටිහීරානි හෙස්සන්ති සබ්බකාලිකා.
-
ආගතා පුඤ්ඤතෙජෙන මෙත්තෙය්‍යමභිපූජිතුං,
දිස්වාන තං පාටිහීරං නානාජච්චා මහාජනා
සපුත්තදාරා පාණෙහි සරණං හෙස්සන්ති සත්‍ථුනො.
-
යෙ බ්‍රහ්මචරියං චරිස්සන්ති සුත්‍වාන මුනිනො වචං,
තෙ තරිස්සන්ති සංසාරං මචුච්ද්ධෙය්‍යං සුදුත්තරං
බහුවිධම්මචක්කං විසොධෙස්සන්ති තෙ සදා.
-
දසහි පුඤ්ඤකිරියාහි තීහි සුචරිතෙහි ච,
ආගමාධි ගමෙහෙව සොභයිත්‍වාන සාසනං.
-
අනුධම්මචාරිනො හුත්‍වා බහුසග්ගූපගා භවෙ,
නසක්කා සබ්බසො වත්තුං එත්තකං ඉති වා සයං
අච්චන්තං සුඛිතා නිච්චං තස්මිං තෙ කාලසම්පදෙ”යි.
එසමයෙහි ඒ මෛත්‍රෙය සර්වඥයන්වහන්සේ ගඳකිළිය පිරිවරා හාත්පසින් කාමාවචර දිව්‍යලොකවාසීවූ දේවතාවෝ නොයෙක් රන් රුවන් ඇගෑමවන්නාහ. ඉන් ඇගෑඅටෙක් ස්වර්ණමය වන්නේය. අටෙක් රජතමය වන්නේය. අටෙක් මැණික්මය වන්නේය. අටෙක් පබළුමය වන්නේය. නොයෙක් සිය දහස් ගණන් මල්ඇගෑගඳකිළිය සතරදිග සැරහී සිටිනේය. ඒ සියලුම ඇගෑඋසින් අටඅසූරියන් පමණ වන්නේය. මහානුභාව සම්පන්න නාග-සුපර්ණ-ගන්‍ධර්වාදීහු නොයෙක් සැරහීමෙන් හා අනෙකරත්නයෙන් විචිත්‍ර වූ ධ්වජමාලාවෙන්ද, මුතුදම්, මැණික්දම්, රන්රිදීදම්, සුවඳදම්, මල්දම්, රන්රසුදැල්, මල්කලස මල්කැන් ආදියෙන්ද, හාත්පසින් එල්වන ලද රන්තරු-රිදීතරු-මැණික්තරු ආදියෙන් විසිතුරුවූ සත්රුවන්මය වියතින්ද, ඒ සියලු රන්රුවන් ඇගෑ සරහන්නාහ. හැමකල්ම නොයෙක් දිවසුවඳමල් වැසි වස්නාහ. දිව්‍යසුගන්‍ධයෙන් එකසුගන්‍ධවූ අනෙකප්‍රකාර දිව්‍යමානුෂික වූ සඳුන් සුණු ආදි දිවසුවඳසුණු විසුරුවන්නාහ. ඒ ඇගෑමධ්‍යයෙහිත් එසේම විසිතුරු වූ පස්වනක් පැහැ ඇති නොයෙක් ප්‍රභාසමූහයෙන් බබලන්නාවූ දිව්‍යවස්ත්‍රයෝ සියලු දිගත් ලෙලි ලෙලී සිටිනාහුය.
ඒ මෛත්‍රෙය සර්වඥයන්වහන්සේ කෙරෙහි ප්‍රසන්නවූ සියලු දිව්‍යමනුෂ්‍යයෝ සතුටින් කුල්මත්ව නොයෙක් කෙළි කෙළනාහ. ගී කියන්නාහ. ඔල්වරහඬ ගසන්නාහ. පොළුසන් දෙන්නාහ. පිළීහිස සිසාරන්නාහ. අසුරුසන් දෙන්නාහ. සාධුකාර දෙන්නාහ. හාත්පසින් ඒකනිර්ඝෝෂ එකනින්නාද කරන්නාහ. ගඳකිළි දොරකඩ පිහිටියාවූ සෙසුඇගෑයට වඩා විශිෂ්ටවූ දහසක් රියන් උස් ඇති, මනාව පිහිටි විශේෂවත් සටහන් ඇති, දර්ශනීය සිත්කලුවූ රුවන්ඇගෑ හා රුවන් තොරණ සමූහයත් ඉන් ඊට අසම්බාධව පිහිටි විශාලවත් විචිත්‍රවත් රන්ධජ රිදීධජ මැණික්ධජ ආදි නොයෙක් සියදහස් ගණන් ධජමාලාවෙන් ගැවසීගෙන සර්වතොභාගයෙන් අලඞ්කෘතව බැබලි බැබලී සිටිනේය. ඒ ඇගෑ තොරණ දෙකට අතුරෙහි පොළොව පළාගෙන නැඟි රත්නමණ්ඩපමධ්‍යයෙහි පිහිටි රත්නපර්යඞ්කමස්තකයෙහි භික්‍ෂු සංඝයා වහන්සේ පිරිවරා වැඩහුන්නා වූ මෛත්‍රෙය සම්‍යක් සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ බ්‍රහ්මපාරිෂද්‍ය බ්‍රහ්මලෝකයෙහි බ්‍රහ්මසමූහයා පිරිවරා හුන්නාවූ සහම්පතී මහාබ්‍රහ්මයා මෙන්ද, දිව්‍යසමූහයා විසින් පිරිවරණ ලදුව පාණ්ඩුකම්බල ශෛලාසනමස්තකයෙහි හුන්නාවූ ශක්‍රදේවෙන්‍ද්‍රයන් මෙන්ද, විශේෂයෙන් බබලනසේක. ඒ භාග්‍යවත්වූ සර්වඥයන් වහන්සේට වැඩහිඳිනා පිණිස පොළොව පලාගෙන සත්රුවන්මය මණ්ඩපයක් නැඟෙන්නේය. ඒ මණ්ඩපය තෙමේ වටින් දොළොස් යොදනක් පමණ වන්නේය. ඒ මණ්ඩපය සතරකොණ තිස්රියන් පමණ දිග ඇති ඝණ්ඨා සතරෙක් එලෙන්නේය. ඒ ඝණ්ඨාසතර පවනින් සැලෙන්ට පටන්ගත් කල්හි එහි නාදය සක්වළගබ පැතිර එකනින්නාද කරන්නේය. මණ්ඩපමධ්‍යයෙහි සර්වරත්නයෙන් සමලඞ්කෘතවූ මාණික්‍යපර්යඞ්කයක් වන්නේය. ඒ පර්යඞ්ක මස්තකයෙහි සර්වරත්නමය වූ ධවලච්ඡත්‍රයෙක් වන්නේය. ඒ පර්යඞ්කමධ්‍යයෙහි වැඩහිඳ මෛත්‍රෙය සම්‍යක්සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ දෙවිමිනිසුන් සහිත ලෝකවාසීන්ට ධර්මදේශනා කොට අග්‍රධර්මවූ අර්හත්ඵලය දෙවා වදාරණ සේක. ඒ භාග්‍යවත්වූ සර්වඥයන්වහන්සේගේ කුශලානුභාවයෙන් උපන්නාවූ රන්ඇගෑ, රිදීඇගෑ, මැණික් ඇගෑ, පබළුඇගෑ, රන්තොරණ, රිදීතොරණ, මැණික්තොරණ, පබළුතොරණ, රන්ධජ, රිදීධජ, මැණික්ධජ, පබළුධජ, රන්දම්, රිදීදම්, මැණික්දම්, පබළුදම්, සත්රුවන්දම්, රන්කලස, රිදීකලස, සත්රුවන්කලස, රන්මල්, රිදීමල්, නන්විසිතුරු දිවදුහුල්, පස්වනක් පැහැ ඇති දිවපිළී, මලලොඹු, සර්වරත්නයෙන් විචිත්‍ර වූ පටකඩවියන්, සුවඳමල්පිරූ රන්මාලා, රිදීමාලා, සත්රුවන් මාලා, සුවඳසුණුපිරූ රන්කරඬු, රිදීකරඬු, සත්රුවන්කරඬු, නන්විසිතුරු රුවන්කර්මාන්ත කරන ලද මිටි ඇති රන්චාමර, රිදීචාමර, රන්තල්වැට, රිදීතල්වැට, රන්කැටපත්, රිදීකැටපත් ආදිවූ නොයෙක් පූජාභාණ්ඩ විශේෂය ඒ භාග්‍යවත්වූ සර්වඥයන් වහන්සේ වඩනාකල්හි කැටුවම යන්නේය.
පිරිවරසහිත සර්වඥයන් වහන්සේ වැඩසිටිතෙන වැඩහුන් තෙන ඒ පූජාවිශේෂයන් හැමකලම දෙවියන් අල්වාගෙන සිටිනා පූජාභාණ්ඩයක් මෙන් හැමවේලෙහිම සර්වඥයන් වහන්සේ පිරිවරාගෙන සිටිනේය. ඒ මෛත්‍රෙය සම්‍යක්සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට පූජාකරනු සඳහා ආවාවූ නොයෙක් දෙවියන් හා ක්‍ෂත්‍රිය බ්‍රාහ්මණ වෛශ්‍ය ශුද්‍ර සංඛ්‍යාත චතුර්වර්ණමහාජනයෝ ඒ ප්‍රාතිහාර්යය දැක ප්‍රසන්න වූ සිත්ඇත්තාහු තමතමන්ගේ පුත්‍රදාරයන් හා සමග සර්වඥයන්වහන්සේගේ සරණ යන්නාහ. ඒ භාග්‍යවත්වූ බුදුරජාණන්වහන්සේ මාණික්‍යපර්යඞ්කමස්තකයෙහි වැඩහිඳ මේ ත්‍රිසහස්‍රී මහාසහස්‍රී ලෝකධාතුවත් තමන් වහන්සේගේ ධර්මදේශනා ශබ්දයෙන්ම අස්වා බණ වදාරණ සේක.
රත්නමය මණ්ඩපයෙහි රත්නාලෝකයෙන් හා මැණික් ඇගෑයෙහි මැණික්ආලෝකයෙන් හා වියන් තොරණ පිළී රන් රිදී කරඬු කැටපත් ආදියෙහි ආලෝකයෙන් හා දශබලධාරීවූ බුදුරජාණන්වහන්සේගේ ශ්‍රී ශරීරාලෝකයෙන් නිෂ්ප්‍රභවූ සූර්යයා රාත්‍රින්‍දිනයෙහි විභාග දක්වන්ට අසමර්ථ වන්නේය. බුදුන්ගේ ශරීරාලෝකයම අතුරු නැතිව ලෝකයෙහි පැතිර සිටිනේය. එසමයෙහි සවස උදෑසන අඬනඟන්නාවූ කකුළුආදී පක්‍ෂීන්ගේ ශබ්දයෙන් හා සවස පිපෙන දෑසමන් සීනිද්ද බෝලිද්ද සේපාලිකා ආදි මලින් හා උදෑසන පිපෙන නාමල් සපුමල් රත්නෙළුම් හෙලනෙළුම් ඇඹුල උපුල ආදි නොයෙක් මල්පිපෙන සලකුණෙන්ම ලෝකවාසී සත්ත්‍වයෝ රෑය, දවාලය, යන වෙනස දැනගන්නාහ. ඒ දශබලධාරීවූ සර්වඥයන් වහන්සේ අතීත භවයෙහි නොයෙක් සර්වඥවරයන් වහන්සේට කරවා පිළිගන්වන ලද සත්රුවන්මණ්ඩපවල විපාකයෙන් හා පූජාපිණිස කරවන ලද රන්රුවන් ඇගෑ ආදියෙහි විපාකයෙන් උපන්නාවූ සත්රුවන් මණ්ඩපය සකලලෝකශ්‍රීය එකතැනට රැස්කොට ලූවාක් මෙන් සශ්‍රීක වන්නේය. මණ්ඩපය ඒ ඒ කොණ සුවඳමල් සුවඳදුමින් සුවඳකවන ලද මිහිරි සිහිල් පැන් පිරුණු රන් රිදී රුවන් කලස හා සිව්දෑගඳ පිරුණු රුවන්කරඬු අතුරු නැතිව පිළිවෙලින් සිටිනේය.
තවද දිවසුවඳ දුමින් පිරුණු රන් රිදී මැණික් සත්රුවන්මය දුඹුළුසුණු හා සුවඳසුණු පිරුණු රන්රිදී රුවන් කරඬු හා සුවඳතෙල් පිරුණු සකලරාත්‍රියෙහි ඇවිලෙන සත්රුවන්මය පහන්රුක් සතරදිග අතුරු නැතිව පිළිවෙලින් සිටිනේය.
තවද රන්පියුම් හෙලපියුම් රතැඹුල හෙලඇඹුල රතුපුල් නිලුපුල් එළඋපුල් මිටියෙන් ගැවසීගත් රන් රිදී මැණික් පබළු ලොහිතඞ්ක ශංඛ ශිලා ප්‍රවාල මැසිරිගල් පිළිවහන සත්රුවන් ආදියෙන් කරණ ලද සම්පූර්ණ ඝටමාලාවෝ අතුරු නැතිව පිළිවෙලින් සිටිනාහ. මත්තෙහි සර්වරත්නයෙන් විචිත්‍රව බබලන්නාවූ ධජමාලාවෝ ලෙලි ලෙී සිටිනාහ. එසේම විචිත්‍ර රත්නමාලාවෙන් අලංකෘතවූ ධවලාතපත්‍රපංක්තිය හාත්පසින් පිළිවෙලින් අතුරු නැතිව මස්තකය හොබවා සැරහී සිටිනේය. ඒ මෛත්‍රෙය සර්වඥයන්වහන්සේට උපාසකවරුන් ආරාධනා කොට තමන් තමන්ගේ ගෙවලට වඩායනකල්හි සත්රුවන් මණ්ඩපය ආකාශයෙන් ගොස් ගෙදොරවල පිහිටන්නේය. ඒ මණ්ඩපයෙහි එලෙන්නාවූ ඝණ්ඨානාදයෙන් දශබලධාරී වූ බුදුරජාණන්වහන්සේ දැන් දැන්ම වඩනාසේකැයි දැන මනුෂ්‍යයෝ පෙරගමන් කරන්නාහ.
ඒ මනුෂ්‍යයන් අතුරෙහි දෙවියන් හා නාඟමානවකාදීහු භෝජනශාලාවෙහි වළඳවන්නාහ. එසමයෙහි සර්වඥයන් වහන්සේ හා භික්‍ෂූන්වහන්සේට අටළොස් වර්ගයේ පූපාපූප හා නොයෙක් රසමසවුලෙන් යුක්තවූ සුවඳ ඇල්සාලේ බත් දෙන්ට අසමර්ථ කෙනෙක් නම් නැත්තාහ. අනුමෙවෙනි ධර්මදේශනා කරන්නාවූ ඒ සර්වඥයන් වහන්සේගේ ශබ්දය සියලු සක්වළ එකපැහැර පැතිර සිටින්නේය. සියලුමනුෂ්‍යයෝ තමන් තමන්ගේ ගෙවලම සිටියාහ. බුද්ධාලම්බන ප්‍රීති උපදවා රත්නමණ්ඩපයෙහි ඒ ආශ්චර්යවත් ප්‍රාතිහාර්ය හා ඇගෑ පියුම් ආදිය හා සර්වඥවිලාශය දැක තමන් තමන්ගේ ලබ්ධි හැර සර්වඥයන්වහන්සේ ශරණ ගොස් පඤ්චශීලාදී ශීලයෙහි පිහිටා උතුම් බඹසරවස් රක්‍ෂා කොට මාර්ගඵල උපදවා සකලක්ලේශයන් නසා අග්‍රධර්මවූ අර්හත් ඵලයට පැමිණෙන්නාහ. සියලු ලෝකවාසී අන් පාෂාණ්ඩකෙ නෙක් වත් අන් ප්‍රව්‍රජිත කෙනෙක් වත් නො වන්නාහ. බොහෝ ජනසමූහයෝ දාන ශීලාදි දශපුණ්‍යක්‍රියා වස්තුවෙන් හා කාය සුචරිතාදි ත්‍රිවිධ සුචරිතයෙන් හා ත්‍රිපිටකධාරී වීමෙන් හා මාර්ගඵල ඉපදවීමෙන් සර්වඥශාසනය බබුලුවා විදර්ශනා වඩා සමහර සත්ත්‍ව කෙනෙක් රහත්ව ඉහාත්මභාවයෙහි අමාමහ නිවන් දක්නාහ. සමහර සත්ත්‍ව කෙනෙක් එම මාර්ගඵලානුරූපවූ පරිද්දෙන් දිව්‍යලෝක බ්‍රහ්මලෝකයෙහි උපදනාහ.
එසමයෙහි මෛත්‍රෙය සර්වඥයන්වහන්සේ ද්වාත්‍රිංශත් මහාපුරුෂලක්‍ෂණ අසූඅනුව්‍යඤ්ජන බ්‍යාමප්‍රභා කෙතුමාලාලඞ්කාරයෙන් විරාජමානවූ රූපවිලාශය හා දිව්‍ය-බ්‍රහ්ම-මනුෂ්‍ය-ගන්‍ධර්වාදි සියලු සත්ත්‍වයන් විසින් අතුරු නැතිව කරන්නාවූ නොයෙක් පූජාසත්කාර හා උන්වහන්සේගේ කුශලානුභාවයෙන් නිර්මිතවූ රත්නමණ්ඩප, රුවන්ඇගෑ රන්රුවන් තොරණ, රන්රිදීධජපතාකා ආදිවූ පූජාභාණ්ඩවිශේෂය හා නිත්‍ය පරිවාර කෙළලක්‍ෂයක් භික්‍ෂූන්වහන්සේ හැමවේලෙහිම පිරිවරා ඇවිදීම් ආදිවූ නොයෙක් යශශ්ශ්‍රීසමෘද්ධිය මෙපමණෙක් ඇත්තේයයි සර්වප්‍රකාරයෙන් සංඛ්‍යා කොට කියන්ට එබඳුම සර්වඥකෙනෙකුන් වහන්සේට මුත් පෘථග්ජනව සිටි අන්‍යසත්ත්‍වකෙනකුන්ට නොපිළිවන් වන්නේය. එසේ හෙයින් නුවණැති සියලු සත්ත්‍වයන් විසින් මෙබඳු සියලු ඓශ්චර්ය දැක ඒ මෛත්‍රෙය සර්වඥයන්වහන්සේගෙන් ධර්මදේශනාවන් අසා අමාමහ නිවන් දක්නට උත්සාහ කටයුත්තේය.