අංගුලිමාල දමනය

කොසොල් රජුගේ පුරෝහිතයා භාර්ගව නම් බමුණෙකි. ඔහු බිරිය මන්තානි නම් බැමිණියක. ඔවුන් ගේ අහිංසක නම් පුතෙක් විය. හේ මා පියන් විසින් ඉගැන්ම පිණිස තක්සලා නුවර දිසාපාමොක් ඇදුරු වෙත යවන ලද්දේ ය. හේ දක්‍ෂ ලෙස ඉගෙන ගත්තේ ය. ඇදුරු ඔහු කෙරෙහි විශේෂ ලැදි බවක් දැක්විය. අන් සිසුවෝ අහිංසකයාත් ඇදුරුත් අතර භේදයක් ඇති කිරීමට උපායක් යෙදූහ. අහිංසකයා දිසාපාමොක් ඇදුරුගේ බිරිය හා රහස් මිත්‍රත්වයක් ඇති ව ඉඳිතැ’යි බොරු ගොතා ඇදුරාට කියැවූහ. ඇදුරු තෙම එය හැදැහී ය. ඔහු මරවා දමන්නට සිතී ය. “තමා වෙත හින්දැදී එ වැන්නක් වුවොත් එය හෙළි වුවොත් “දිසාපාමොක් ඇදුරා තමා වෙත එන ශිෂ්‍යයන් මරවතැ”යි කථාවක් පැතිරෙන්නට පුළුවන. එසේ වුවොත් තමා වෙත එන ශිෂ්‍යයන් අඩුවෙන්නට පුළුවනැ”යි හේ සිතී ය. “අනුන් ගෙන් මොහුට මැරුම්කන්නට මඟක් යොදමි” යි සිතී ය. අහිංසකයා ඉගෙන අවසන් කොට සිය ගමට යන්නට ඇදුරුහු ගෙන් සමු ගන්නට ගිය විට “නුඹ උගත් සිප් සතර උපචාර පිණිස කළ යුතු හෝමයට එක් එක් මිනිසා ගෙන් ඇඟිල්ල බැගින් ඇඟිලි දාහක් අවශ්‍ය යැ යි කී ය. “මිනිසුන්ගේ ඇඟිලි කපාගන්නට ගිය විට ඒ කවරකු ගෙන් හෝ මොහුට මැරුම්කන්නට සිදු වෙතැ”යි සිතා දිසාපාමොක් ඇදුරු අනුන් ලවා අහිංසකයා මරවන්නට මේ උපාය යෙදී ය. “අප ගෙහි කිසිම කෙනෙක් ප්‍රාණවධ නො කර තැ” යි අහිසංක කී ය. “එසේ වී නම් අවශ්‍ය බලි පූජාව නො කළ බැවින් නුඹ උගත් සියලු සිප් සතර නිෂ්ඵල වෙතැ”යි ඇදුරු කී ය. අහිංසක තෙම ඇඟිලි දහසක් ගෙනෙමැ” යි පොරොන්දු විය. හේ තක්සලාවෙන් පිටත් ව ගොස් කොසොල් රටට පැමිණ කඩු දුනු ආදි ආයුධ සපයා ගෙන මහ මඟට සමීප වන පෙදෙසෙක සැඟවී හිඳ මිනිසුන් මරා ඇඟිලි කපාගන්නට පටන් ගත්තේ ය. මෙයින් දර පිණිස පලා ආදිය පිණිස වත් එ වන පෙදෙසට මිනිසුන් ගේ පැමිණීම නැවැතිණ. ඒ මගින් මිනිසුන්ගේ යෑම ඊම ද නැවතිණ. හේ රෑ ගෙවලට ගොස් දොරවල් කඩා නිදා හොත්ත වුන් මරා ඇඟිලි කපා ගන්නට විය. කපා ගන්නා ඇඟිලි තුබූ තැන්වලින් සතුන් ගෙන යන බැවින් ඇඟිලි විද හූයෙක අමුණා මාලාවක් මෙන් බෙල්ලේ බැඳගෙන සිටියේ ය. එයින් ඔහු දුටු මිනිස්සු අංගුලිමාල යැයි ඔහු හැඳුන්වූහ. ඔහුගෙන් ඒ පෙදෙස උපද්‍රැත විය.

මිනිස්සු සැවැත් නුවරට ගොස් පසේනදී කොසොල් රජු බැහැදැක අංගුලිමාලයාගෙන් වන උවදුරු සැළ කළහ. “මම සෙට ඔහු අල්ලාගන්නට සේනාව රැගෙන එන්නෙමි” කියා ඔවුන් අස්වසා යැවී ය. මිනිසුන්ගේ කථාව ඇසූ පුරෝහිත තෙම මේ තමාගේ පුත් අහිංසකයා යයි දැන ගෙන ගොස් සිය බිරියට ම පවත සැළ කෙළේ ය. “ස්වාමීනි, ඔබ ගොස් පුතු කැඳවා ගෙනෙන් නැ” යි ඕ කීවා ය. බමුණා “සොරා විශ්වාස කළ නො හැක්කැ’යි කියා එයට කැමැති නො වී ය. බැමිණි “මම ගොස් මා පුතු කැඳවා ගෙන එමි” යි කීවා ය.

පසු දින අලුයම් වේලේ ලොව බලන භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කලින් අංගුලිමාලයා වෙත තමන් වහන්සේ නො වැඩියොත් ඔහු මව මරා ආනන්තර්‍ය්‍ය පාපයක් කොට අවීචිනිරයේ ඉපිද දීර්ඝ කාලයක් දුක් විඳින බව ද, තමන් වහන්සේ ඔහු කරා වැඩියොත් බණ අසා පැවිදි ව රහත් වන්නට තරම් පෙර කළ පින් ඇතියකු බව ද දුටු සේක්, එදා පස් වරුයෙහි පියෙවි වෙසින් අංගුලිමාලයා වසන පෙදෙස අතට ගමන් කළ සේක. මිනිස්සු උන් වහන්සේ දැක “ඔය පැත්තට නො වඩින්න ඔහි මිනීමරු අංගුලිමාලයා සිටිති”යි කීහ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නිහඬව ම වැඩි සේක.

අංගුලිමාලයා මඟ අද්දර සිටියේ මහ මඟ දිගේ වඩනා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දිටී ය. ආයුධයෙන් සැදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පස්සෙන් ගියේ ය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තමන් වහන්සේ ළං විය නො හෙන ලෙසට ඍද්‍ධිමය අධිෂ්ඨානයක් කළ සේක. අංගුලිමාලයා වේගයෙන් දිවෙයි. එහෙත් පියෙවි ගමනින් වඩනා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ළං විය නො හෙයි. මෙසේ බොහෝ දුරක් වැඩිසේක. අංගුලිමාලයා හති වැටී තවත් දිවිය නො හැක්කේ “මහණ ඔහි නවතුව”යි කී ය. “මම නම් නැවතී ඉඳිමි. නැවැතිය යුත්තේ නුඹයැ” යි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ සේක.

එය ඇසූ අංගුලිමාල තෙම මේ මහණ යෙමින් ම නැවැතී ඉඳිමි” යි කියයි. නැවතී සිටි මට යන්නකුට මෙන් “නවතින්න” යි කියයි. මෙය විචාරමි යි සිතී ය. “ඔබ කෙසේ නැවති සිටිවු ද? මම් කෙසේ නො නැවතී සිටිම් දැ?” යි හේ ඇසී ය. “හිංසායෙන් වැළකී ක්ෂාන්ති මෛත්‍රිය පතුරුවමින් ඒ ගුණයන් හි රැඳී සිටින බැවින් මම් නැවැතී සිටිමි. ඔබ එවැනි ගුණයෙක් නො සිටියෝ ය. ඔබ මරණින් මතු නිරය අතට යන ගමනෙහි යෙදුනෝ නො නැවැතී යෙති” යි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ සේක.

“මෙ වැනි ශ්‍රෙෂ්ඨ නිර්භය වචන කිය හැකි එක් ම තැනැත්තෝ මායා දේවීන්ගේ පුත්‍ර සිද්‍ධාර්ථ ශ්‍රමණයෝ ය. මේ ඔවුන් විය යුතු යැ මට අනුග්‍රහ පිණිස වැඩිසේක් වනැයි අංගුලිමාලයා සිතී ය. හේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ස්තූති කොට පව් නො කරන බවට පොරොන්දු විය. තමාගේ ආයුධ පල්ලමකට දමා ගැසී ය. ළඟට ගොස් වැඳ තමා පැවිදි කරන ලෙස අයැදී ය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඔහු ඒහිභික්ෂුප්‍රව්‍රජ්‍යායෙන් පැවිදි උපසපන් කළ සේක. ඔහු කැටුව ජේතවනයට වැඩි සේක.

අංගුලිමාලයාගේ මව ඒ වනයට ගොස් සොයා බලා ඔහු නොදැක පෙරලා සිය නිවසට ම ගියා ය.

පසේනදි රජු අංගුලිමාලයා අල්ලා ගනු සඳහා සිවුරඟ සෙන් ගෙන නික්මුණේ, යන ගමනේ ජේතවනාරාමයට ගියෝ ය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඳ, තමා අංගුලිමාලයා අල්ලාගන්නට යන බව සැළ කෙළේ ය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයේ ම සිටි අංගුලිමාල තෙරහු හඳුන්වා දුන් සේක. රජුගේ සේනාව තෙරුන් දැක බිය වැද පලා ගියහ. රජ ද බියපත්ව වෙවුලන්නට වන. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අංගුලිමාල තෙරුන් ගෙන් කුරාකුහුඹුවකුට වත් කිසිදු හිරිහැරයක් නොවන බව වදාළහ. රජුන්ගේ බිය දුරු විය. හේ තමා තෙරුනට උපස්ථායක වූ කැපකරුවූ බව කී ය. මෙසේ වූ චණ්ඩ පුද්ගලයකු හික්මවූ නියාව ගැන තමාගේ විස්මය පවසා වැඳ මාලිගාව බලා පිටත් විය.