කාල නම් සිටු පුත්‍රයා

සැවැත් නුවර අනේ පිඬු සිටුහු ගේ කාල නම් පුත්‍රයෙක් විය. එ තරම් සැදැහැවත් උතුමකු ගේ පුතකු වුවත් මහා විහාරයකට යන්නට වත් සිය ගෙට භාග්‍යවතුන් වැඩි විටෙක උන් වහන්සේ දක්නට ඊමට වත් බණ අහන්නට වත් සංඝයාට වතාවත් කරන්නට වත් හේ නො කැමැත්තේ ය. අනේපිඬු සිටුහු කොතරම් අවවාද කළත් හෙ තෙම එය නොතකයි. පුත්‍රයා හොඳ මගෙක යොදන උපායක් විමසන සිටුතෙම එක් දවසක මුදල් දීමෙන් වත් මොහු හොඳ මඟෙක යෙදවිය හැකි” යි සිතා ගෙන පෙහෙවස් සමාදන් කොට ගෙන වෙහෙරට ගොස් බණ අසා ආවොත් කහවණු සීයක් දෙන්නෙම්” යැ යි කී ය. හෙ තෙම තුන් වරක් ම පියා ගෙන් ප්‍රතිඥා ගෙන පෙහෙවස් සමාදන් කොට ගෙන වෙහෙරට ගියේ ය. එහෙත් බණ ඇසීමට ඔහුට කිසි ඕනෑකමෙක් නැත. එ බැවින් හේ පහසු තැනෙක හෙව පසු දා ගෙට ගියේ ය. සිටුතෙම “මගේ පුතා පෙහෙවස් වැස එන්නේ යැ”යි සතුටු වැ වහා ඔහුට කැඳ බත් ආදිය පිළියෙළ කරවා දුන්නේ ය. එහෙත් සිටු පුත් තෙම පොරොන්දු මුදල දෙනතුරු ඒ කිසි ආහාර පානයක් නො පිළි ගත්තේ ය. සිටුහු කහවණු සියය ඔහුට දුන් පසු ම වැළඳුවේ ය. නැවත දෙවෙනි දිනයෙක සිටු තෙම පුතුට කතා කොට “පුත, ශාස්තෘන් වහන්සේ ඉදිරියෙහි සිට එක බණ පදයක් ඉගෙන එතොත් කහවණු දහසක් දෙන්නෙමි” යි කියා ඔහු විහාරයට යැවී ය. සිටු පුත් ද විහාරයට ගොස් එක බණ පදයක් ම ඉගෙන පැන යන අදහස ඇත්තේ වී ය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඔහු අදහස් දැන ඔහුට අර්ථ මිස පද අවුලා ගත නොහෙන සේ බණ වදාළ සේක.

“අන් අන් පදයක් උගනිමි” යි සිත සිතා අසන තැනැත්තේ අවසානය දක්වා ම මොනොවට බණ ඇසුයේ ය. පද සිත තැබිය නො හැකි වුව ද සියලු ධර්ම කථාවේ අර්ථ අවබෝධ කැර ගත හැකි විය. මෙසේ දේශනාවසානයේ දී හේ සෝවාන් වී ය.

රෑ බණ අසා පසු දා උදේ බුද්‍ධ ප්‍රමුඛ භික්ෂු සංඝයා කැටුව ම සැවැත් පුර ආ ඔහු දුටු අනේ පිඬු සිටු තෙම අද මා පුතාගේ සැටිය යහපතැ” යි සිතුයේ ය. කාල තෙමේ ද ම පියාණන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හමුයෙහි දී කහවණු නො දුන්නොත්, කහවනු කරුණින් පෙහෙවස් රැකි බව නොම ඇඟෙව්වොත් මැනැවැ” යි සිතූයේ ය.

සිටු තෙම බුද්‍ධ ප්‍රමුඛ සංඝයා වළඳවා පුත්‍රයාට ද ආහාර දෙවී ය. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හමුයෙහිදී ම කහවණු දහසින් බැඳි පියල්ලක් සිටු කුමරුට දුන්නේ ය. කාල තෙම ලජ්ජායෙන් හැකිලී “මට වුවමනා කහවණුවක් නැතැ” යි කී ය. “ගනුව”යි පියා කියද්දීත් හේ නොම ගත්තේ ය.

“වහන්ස, අද මා පුතුගේ සැටිය මනා යැ” යි සිටු කී කල භාග්‍යවතුන් වහන්සේ “ඒ කිම් දැ?”යි ඇසූ සේක. සිටු තෙම සියලු ප්‍රවෘත්තිය සැළ කෙළේ ය.

එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ,

“ගෘහපතිය, අද නුඹේ පුත්‍රයාට ඔබඳු මුදලක් සුළු වන්නේ පුදුම නො වේ. “චක්‍රවර්ති රාජ්‍යයටත් දිව්‍ය බ්‍රහ්ම සම්පත්තියකටත් මුළු ලොවේ අධිපතිකමටත් වඩා සෝවාන් බව ඔහුට උතුම් වේ” 203 යැ යි වදාරා මෙය මුල් කොට දහම් දෙසූ සේක. දේශනාවසානයේ දී බොහෝ දෙනා ස්‍රෝත ආපත්ති ඵලාදියට පත් වූහ.