පාළු වූ කෙතක් ඇති මිසදිටු බමුණකු පැහැදවීම

මිසදිටු බමුණෙක් අචිරවතී ගඟ අද්දර කුඹුරක් ඉදි කෙළේ ය. පිඬු පිණිස වඩනා බුදුරජාණන් වහන්සේ ඔහු ගේ ගොයම් නැසෙන බව ද එයින් ශෝකයට පත් වන ඔහු බණ අසා සෝවාන් වන බව ද නුවණින් දැක, තද මිසදිටුවකු වූ ඔහු ගේ සිත ක්‍රමයෙන් මෘදු කරනු පිණිස, ඔහු බිම් නඟන කෙතට වැඩි සේක. බමුණු තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දැකත් තුෂ්ණිම්භූත විය. එහෙත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඔහු අමතා “බ්‍රාහ්මණය, කුමක් කෙරෙහි දැ?” යි ඇසූ සේක. එ විට “පින්වත් ගෞතමය, කෙතෙක් ඉදි කරමි” යි හේ කී ය.

වපුරන නෙළන කාලයන්හි ද ගොයම් රක්නා කල්හි ද බුදුරජාණන් වහන්සේ එහි වැඩ “කුමක් කෙරෙහි දැ?” යි අසන සේක. බමුණා ද තමා කරන කටයුත්ත මේ මේ යැයි දන්වයි. යලි යලි එහි වැඩ තොරතුරු විචාරන බුදුරජාණන් වහන්සේට දිනෙක “පින්වත් ගෞතමයිනි, බිම් ඉදි කරන කාලයේ පටන් කොට ඔබ මෙහි යලි යලි වැඩ පිළිසඳර කථා කරති. එ බැවින් මෙය පැසුණු විට ඔබටත් කොටසක් දෙමි. ඔබට නොදී නො කමි. ඔබ මෙතන් පටන් මගේ යහළුවෙකැ” යි බමුණා කී ය.

කල් යෑමේ දී ගොයම් පැසුණේ ය. “හෙට ගොයම් කපන්නෙමි” යි සිතා සැරැසී සිටි නමුත් රෑ මහ වැසි වැස ගොයම් සියල්ල වැහි වතුරෙන් ඉදිරී ගසා ගෙන ගියෙන් කුඹුර සැස්සාක් මෙන් හිස් විය. පසු දා එය දුටු බමුණා හටගත් බලවත් ශෝක ඇත්තේ “මම කුඹුර ඉදි කිරීමේ සිට ම ශ්‍රමණ ගෞතමයෝ මෙහි ආහ. ගොයම් පැසුණ කල එ තුමනට කොටසක් දෙන බව ද කීමි. අහෝ ! ඒ මා තුළ වූ බලාපොරොත්තු දැන් සුන් වී යැ”යි සිතමින් කෑම ද නො කා තැවි තැවී ඇඳක වැද හොත්තේ ය.

එදින බුදුරජාණන් වහන්සේ ඒ ගෙ දොරට වැඩි සේක. ඒ බව ඇසූ බමුණා උන් වහන්සේ කැඳවා “ඉඳ ගන්නට සලස්වවු” යැ යි පිරිවර ජනයාට අණ කෙළේ ය. ඔහු ද එසේ කළහ. බුදුරජාණන් වහන්සේ ද වැඩහිඳ “බ්‍රාහ්මණයා කොයි දැ?” යි ඇසූ සේක. “යහන් ගැබැය” යි කී කල “කැඳවා ගෙන එවු යැ” යි වදාළ සේක. ඉක්බිති එහි පැමිණි බමුණාට “කිමෙක් ද බ්‍රාහ්මණ යැ” යි වදාළ සේක. බමුණා ද කෙත ඉදිකිරීමේ පටන් කොට සියල් පවත් කියා, “මම කුඹුර පැසුණි නම් ඔබට කොටසක් දෙමි” යි කීමි, එය ඉටු කළ හැකි නො වමි. ගොයම් නැසුණාටත් වඩා ඒ ගැන මහත් ශෝකයට පත් ව හිඳිමි” යි කී ය. “බ්‍රාහ්මණය, ශෝකයට හේතුව දන්නෙහිදැ?” යි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අසා වදාළ සේක. “නො දනිමි, ඔබ දනිත් දැ” යි බමුණා ඇසුයේ ය. “එ සේ ය. මම දනිමි යි වදාරා “බ්‍රාහ්මණය, ශෝකය හෝ භය හෝ කුමක් වුවත් ඒ සියලු දුක තෘෂ්ණා හේතුයෙන් උපදි204 යැ” යි වදාරා දම් දෙසා ඔහු සැනැසූ සේක. දේශනාවසානයේ දී බමුණා සෝවාන් පෙලෙහි පිහිටියේ ය.