1. අන් සතු වස්තුව නඩු කියා අයිති කර ගැනීමය.
2. තමා විසින් ගෙන යමින් සිටියදී සොරසිතින් ගැනීමය.
3. තමා වෙත පරෙස්සමට තැබූ දෙය නො දී ගැනීමය.
4. ඉරියව් වෙනස් කරවා ගැනීමය.
5. වස්තුව තිබූ තැනින් ගැනීමය.

යන මේ පස නානාභණ්ඩ පඤ්චක නම් වේ. මේ පඤ්චකය සජීවාජීව වස්තු දෙකොටස සම්බන්ධයෙන්ම ලැබේ.

1. නඩු කියා ගැනීම.

අනුන් අයත් පන්සලක් හෝ වත්තක් කුඹුරක් හෝ අන් වස්තුවක් හෝ අයිති කර ගැනීම සඳහා භික්ෂූන් ඉදිරියේ හෝ ගිහි විනිසකරුවන් ඉදිරියේ හෝ බොරු පැමිණිල්ලක් ඉදිරිපත් කරන භික්ෂුවට දුකුළා ඇවැත් වේ. අන් තැන්වලදී බොරු කීමෙන් වන්නේ පචිති ඇවතකි. පාරාජිකාවේ පූර්වභාගය නිසා බොරු පැමිණිල්ලෙන් වන්නේ දුකුළා ඇවැතය. නඩු කියන වස්තුව බේරා ගත හැකි වේ ද නැත ද කියා වස්තු හිමිියාට සැක ඇති වූ කල්හි පැමිණිලිකරුට ථුලැසි ඇවැත් වේ. මොහු නපුරෙක මොහුගෙන් මෙය බේරා ගත නො හැකිය කියා හිමියා බලාපොරොත්තුව හළ කල්හි නඩු කියන්නාට පරිජි ඇවැත් වේ. නඩුවෙන් හිමියා පැරදුණ ද බලාපොරොත්තුව නො හළේ නම් ඒ ගැන වැඩිදුරටත් ක්‍රියා කිරීමට ඔහු බලාපොරොත්තු වේ නම් එතෙක් නඩු කියන්නා පාරාජිකා නො වේ. හිමියා බලාපොරොත්තු හළ කල්හි අල්ලස් ගෙන බොරුවට නඩු තීන්දු කළ භික්ෂූහු වෙත් නම් ඔවුහු ද පාරාජිකා වෙති. එසේ ම බොරු සාක්කි කී භික්ෂූහු වෙත් නම් ඔවුහු ද පාරාජිකා වෙති.

2. තමා විසින් ගෙන යමින් සිටින දෙය ගැනීම.

යම් මහණෙක් මම මේ භාණ්ඩය අසවල් තැනට ගෙන ගොස් දෙමියි හිමියන්ගෙන් ඉල්ලා ගෙන යන්නේ අතරමගදී එය තමා අයත් කර ගැනීමේ ආශාව ඇති වී සොරසිතින් හිස තබා සිටින භාණ්ඩය අත ගෑව දුකුළා ඇවැත් වේ. හිසෙහි තිබියදී ම එහාමෙයා කළහොත් ථුලැසි ඇවැත් වේ. කෙස් ගසක් පමණ වුව ද හිසින් එසවුවහොත් හිසෙහි බර කරට හෝ ගත හොත් පරිජි වේ. එසේ ම කරින් ගෙන යන බර අතට ගත ද අතෙහි බර බිම තැබුව ද පරිජි වේ. පසුව ඒ මහණ භාණ්ඩය හිමියාට දුන ද පාරාජිකාවෙන් නො මිදේ. මෙය අසවල් තැනට ගෙන යන්නය කියා හිමියා විසින් දෙන ලද භාණ්ඩයක් ගෙන යන කල්හි හිසෙහි බර සොර සිතින් එසවීම් ආදියෙන් ඇවැත් නො වේ. එසේ ගෙන ගිය භාණ්ඩය ගන්නා වූ මහණ පාරාජිකා වන්නේ භාණ්ඩය නො ලැබේය කියා හිමියා විසින් බලාපොරොත්තුව හළ විටය.

3. පරෙස්සමට තැබූ දෙය නො දී ගැනීම.

උපසම්පන්නයකු වෙත පරෙස්සමට තැබූ දෙයක් හිමියා ඉල්ලූ කල්හි එය ආපසු නො දෙනු පිණිස “එබඳු බඩුවක් ඔබ මෙහි තැබුවේ නැත. ඔබගේ බඩුවක් මා ගත්තේ නැහැ” යි බොරු කියන භික්ෂුවට දුකුළා ඇවැත් වේ. ඔහුගේ කථාවෙන් තමාගේ දෙය ලැබේ ද නොලැබේ ද කියා හිමියාට සැක ඇති වූ කල්හි ථුලැසි ඇවැත් වේ. “මාගේ දෙය නො ලැබේය” යි හිමියා එය ගැන බලාපොරොත්තුව හළ කල්හි පරිජි වේ. භාණ්ඩය බාරගෙන සිටි භික්ෂුව හිමියාට පීඩා කොට දෙන බලාපොරොත්තුවෙන් සිටී නම් හිමියාගේ බලාපොරොත්තුව හැරීම පමණින් පරිජි නො වේ. දෙදෙනා විසින් ම දීමේ බලාපොරොත්තු හා ලැබීමේ බලාපොරොත්තු හළ කල්හි ගත් මහණ පාරාජිකා වේ. තමා වෙත තැබූ දෙය නො සැලකිල්ල නිසා නැති වූයේ නම් අලාභය ගෙවිය යුතුය. එසේ තැබූ චීවරාදි වස්තුවක් සොරෙන් පරිභෝග කොට දිරා ගියේ හෝ ගෙවී ගියේ හෝ සම්පූර්ණයෙන් ම විනාශ වී ගියේ හෝ වේ නම් අලාභය ගෙවිය යුතුය. නො ගෙවුව හොත් පාරාජිකා විය හැකිය.

4. ඉරියව් වෙනස් කරවා ගැනීම.

බඩුවක් ගෙන ගමන් කරන කෙනකු දැක ඔහු ලවා ම බඩුව ගෙන්වා ගැනීම ඉරියව් වෙනස් කරවා ගැනීමය. බඩුව ගෙනයන්නහු ලවා ම බඩුව ගෙන්වා ගැනීම පිණිස අසවල් පැත්තට යන්නය කියා තර්ජනය කළ කල්හි බඩුව ගෙන යන තැනැත්තා සොර මහණහුගේ නියමය පරිදි ඔහු කියන මඟට එක් පයක් තැබූ කල්හි සොර මහණට ථුලැසි ඇවැත් වේ. දෙවන පය තැබූ කල්හි පරිජි ඇවැත් වේ.

සොර මහණ බඩු ගෙන යන්නහුට ළං වීමට බියෙන් ගෙන යන දෙය බිම හෙළවා ගන්නා අදහසින් තර්ජනය කොට බඩු බිම හෙළවා ගත්තේ නම් බඩුව ගෙන යන්නා අතින් ගිලිහුණු සැටියේ ම පරිජි ඇවතට පැමිණේ. අනෙකා ගෙන යන බඩුව තමාට වුවමනා දෙයක් නම් ගන්නා අදහසින් බඩුව බිම හෙළවන මහණහුට එකෙණෙහි දුකුළා ඇවැත් වේ. බිම හෙලූ බඩුව පාදයක් අගනේ නම් එය ගැනීම පිණිස අත ගෑමේදී දුකුළා ඇවැත් ද සෙලවීමේදී ථුලැසි ඇවැත් ද එසවීමේදී පරිජි ඇවැත් ද වේ. ගෙන යන බඩුව ගන්නා අදහසින් බඩු ගෙන යන්නකු ලුහු බැඳ ගොස් තර්ජනය කොට බඩු බිම හෙළවීමෙන් ද පරිජි වේ. බඩු දමා යන්නය යි නො කියා බඩු ගෙන යන්නකුට තර්ජනය කළ කල්හි හිමියා බිය වී බඩු දමා පලා ගියේ නම් මේවාට දැන් හිමියකු නැතයයි සිතා පාංශුකූල සංඥාවෙන් ඒ බඩු ගැනීමෙන් ඇවැත් නො වේ. පසුව හිමියා ඉල්ලත හොත් දිය යුතුය. නුදුන හොත් හිමියාගේ බලාපොරොත්තුව හළ කල්හි බඩු ගත් භික්ෂුවට පරිජි ඇවැත් වේ.

5. වස්තුව තුබූ තැනින් ගැනීම.

නගරයක හෝ ගමක හෝ වනයෙක හෝ ගෙයක හෝ විහාරයක හෝ පොළොව යට හෝ පොළොව මත හෝ දිය යට හෝ දිය මත හෝ නැවක හෝ රියක හෝ ගසක හෝ වැළක හෝ කිනම් තැනක වුවද ඇත්තාවූ පාදයක් හෝ එයට වැඩියෙන් හෝ අගනා අන්සතු වස්තුවක් සොර සිතින් අත ගාන මහණහුට දුකුළා ඇවැත් ද, සොලවන්නහුට ථුලැසි ඇවැත් ද, කෙස් ගසක් පමණ වුව තුබූ තැනින් ඉවත් කරන්නහුට පරිජි ඇවැත් ද වේ.